Dr. Burak Uyanık ile Röportaj

Yazar: Elif Sare Şentürk (9 yaşında)

Editör: Esma Özyurt (14 yaşında)

Kendinizi tanıtır mısınız?

1988’de İzmir’de doğdum, doğuştan işitme engelliyim. Eğitim hayatıma Anadolu Üniversitesi İÇEM’de başladım. Meslek lisesinde bilgisayar donanımı eğitimi aldım. Ardından Anadolu Üniversitesi Porsuk Meslek Yüksekokulu Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama bölümünü ikinci olarak bitirdim ve ardından Bilgisayar Mühendisliği bölümünde lisans eğitimimi yine ikinci olarak tamamladım. Yüksek lisansımı Sakarya Üniversitesi'nde yaptım ve 2023 yılında Kocaeli Üniversitesi'nde doktoramı tamamlayarak Türkiye'de doğuştan işitme engelli olarak doktora yapan ilk kişi oldum.  Şu anda TEI’de yazılım geliştirme lideriyim ve topluma yönelik projelerde yer alıyorum.

Çocukken hayal kurar mıydınız?

Evet, pilot olmayı hayal ediyordum ancak işitme engelim nedeniyle mümkün olmadığını fark ettim. Babamın çalıştığı fabrikanın bilgi işlem merkezini ziyaret ettikten sonra bilgisayar dünyasına ilgi duydum. Bu farkındalık, beni bilgisayar mühendisliği yolunda ilerlemeye sevk etti. Kurduğum hayaller, zamanla daha da netleşti; teknoloji ve bilgisayar mühendisliği benim için sadece bir meslek değil, aynı zamanda bir tutku hâline geldi. O dönemlerde, işitme engelli bireyler için teknoloji ve eğitim alanında yenilikler yapmayı hayal ederdim. Bu hayaller, bugün gerçekleştirdiğim projelerin temelini oluşturdu.

Hayallerimi gerçekleştirdiğimde özellikle işitme engelli bireyler için teknoloji ve eğitim alanında fark yaratabildiğimi görmek, bana tarif edilemez bir mutluluk ve tatmin duygusu verdi. Bu başarılar sadece benim için değil, aynı zamanda işitme engelli topluluğu için de büyük bir anlam taşıdı. Her adımda çocukken kurduğum hayallerin gerçeğe dönüştüğünü görmek, bana daha büyük hedefler belirleme konusunda ilham verdi. Her yeni projede, teknolojinin sınırlarını zorlayarak işitme engelli bireylerin hayatını iyileştirecek çözümler üretmek için çalışıyorum. Bu süreç, bana hayallerin ne kadar güçlü bir motivasyon kaynağı olabileceğini öğretti ve bugün hala beni ileriye taşıyan en önemli etkenlerden biri olmaya devam ediyor. Bugün hayallerimi gerçekleştirdiğim için mutluyum ve yeni hedeflere odaklanıyorum.

Karşılaştığınız zorluklar nelerdi?

En büyük zorluk işitme engelimdi. İletişim sorunları ve toplumdaki önyargılarla karşılaştım. Ancak bu engeller beni pes ettirmek yerine daha güçlü kıldı. Teknolojiye olan tutkum ve topluma fayda sağlama isteğimle tüm engelleri aştım.

Hedefleriniz var mıydı?

Evet, hayatım boyunca belirli hedeflerim oldu ve bu hedefler, kariyerimin her aşamasında bana rehberlik etti. Hedefler olmadan ilerlemek, bence mümkün değil. Ortaokul yıllarından itibaren hep belirli hedeflerim vardı ve bu hedefler sürekli olarak değişti ve gelişti. İlkokul yıllarımda bilgisayarlara olan ilgim, meslek lisesine yönelmemde etkili oldu ve daha sonra bu ilgi, mühendislik eğitimimi sürdürmemi sağladı. Hedefim, başarılı bir bilgisayar mühendisi olmak ve teknoloji alanında yenilikçi çözümler geliştirmekti. Ancak meslek lisesinde okuduğum için doğrudan bilgisayar mühendisliğine geçiş yapamıyordum. Bu nedenle alternatif bir yol bulmam gerekti. Önce önlisans eğitimimi tamamladım, ardından dikey geçiş sınavına girerek bilgisayar mühendisliğine geçiş yaptım. Bu süreçte alternatif bir çözüm üreterek hedefime ulaştım. 

Hedef belirlemek kolaydır, ancak o hedefe ulaşmak her zaman zor olabilir. Bazen hedefe giden yol, düşündüğünüz kadar uygun olmayabilir. Bu gibi durumlarda, alternatif yolları denemekten çekinmemelisiniz. Herkesin yolu farklıdır ve önemli olan karşılaştığınız engelleri aşarak hedefinize ulaşmaktır. Benim durumumda, direkt olarak bilgisayar mühendisliğine geçemeyeceğim gerçeği beni farklı bir yol bulmaya teşvik etti. Hedefime ulaşana kadar pes etmedim ve sonunda başarıya ulaştım.

Bu süreçte hedefime ulaşmak için alternatif yolları araştırdım, herkesin ne dediğine aldırmadan kendi yolumu çizdim. Başarıya ulaşmak için başkalarına danışmaktan, onların deneyimlerinden faydalanmaktan da çekinmedim. Hedefleriniz konusunda herkese danışabilirsiniz ancak en nihayetinde kendinizi en iyi siz bilirsiniz. Bu yüzden, hedefinize ulaşma sürecinde kararlı olmalı, karşılaştığınız zorluklara rağmen alternatif çözümler üretmeli ve pes etmemelisiniz. Hedeflerim, sadece kendim için değil, başkaları için de bir fark yaratma amacı taşıdığı için benim için çok değerli. Her yeni hedef, bana daha büyük sorumluluklar yüklese de bu sorumluluklar benim için birer motivasyon kaynağı oldu.

Mesleğinizi seviyor musunuz?

Kesinlikle. Bilgisayar mühendisliği, öğrenmeyi ve yaratmayı birleştiren bir tutku. Sevdiğim işi yaptığım için hiç çalışmış gibi hissetmiyorum.

Bilgisayar mühendisi olmak isteyen çocuklara öneriniz var mıdır?

Bilgisayar mühendisliği alanında başarılı olmak için sürekli öğrenmeye açık olmanız gerektiğini unutmamalısınız. Teknoloji, hızla değişen ve gelişen bir alan, bu yüzden kendinizi sürekli güncellemeniz ve yeniliklere ayak uydurmanız gerekiyor. Bu alanda başarılı olmanın ilk adımı, meraklı olmaktır. Yeni teknolojileri takip edin, yeni yazılım dillerini öğrenmekten korkmayın ve her zaman yeni şeyler denemeye istekli olun. Bu alandaki gelişmeler sadece teknik bilgiyle sınırlı değil, aynı zamanda sürekli olarak yeni yöntemler ve çözümler üretmeyi de gerektiriyor. 

Problem çözme yeteneğinizi geliştirmek, bilgisayar mühendisliğinde başarılı olmanın anahtarıdır. Karşınıza çıkan her problem, çözülmeyi bekleyen bir bulmaca gibidir. Bu yüzden her zorluğu bir öğrenme fırsatı olarak görün ve çözüm odaklı düşünmeyi alışkanlık hâline getirin. Ancak sadece teknik beceriler yeterli değil. Aynı zamanda, takım çalışması ve işbirliği becerileri de bu alanda oldukça önemlidir. Bilgisayar mühendisliği projeleri genellikle büyük ekipler tarafından yürütülür ve başarılı bir mühendis olmanın yolu, bu ekiplerde etkin bir şekilde çalışabilmekten geçer. Fikirlerinizi açıkça ifade etmeli, diğer ekip üyelerinin görüşlerine saygı duymalı ve ortak bir hedefe ulaşmak için birlikte çalışmalısınız.

Hayallerinizden asla vazgeçmeyin. Bilgisayar mühendisliği, zorlayıcı ve bazen de yorucu bir alan olabilir ama hedeflerinize ulaşmak için azimle çalışmanız gerekir. Karşılaştığınız zorlukları fırsata dönüştürmeyi öğrenin. Her engel, sizi daha güçlü ve daha yetkin bir mühendis yapacaktır. Teknoloji sadece bireysel başarılar için değil, aynı zamanda topluma fayda sağlamak için de güçlü bir araçtır. Bu yüzden, mühendislik kariyerinizde sadece kendi kariyer hedeflerinizi değil, aynı zamanda başkalarına nasıl fayda sağlayabileceğinizi de düşünmelisiniz. Topluma faydalı projeler geliştirmeyi ve insan hayatını iyileştirmeyi hedefleyin.

Engelleri aşmak, sadece fiziksel ya da teknik zorlukları değil aynı zamanda zihinsel engelleri de aşmak anlamına gelir. Karşınıza çıkan her engelin bir çözümü vardır ve bazen bu çözüm, düşündüğünüzden farklı bir yol izlemeyi gerektirir. Alternatif yollar aramaktan ve yeni çözümler üretmekten asla vazgeçmeyin. Benim kendi yolculuğumda da gördüğüm gibi, bazen ilk başta seçtiğiniz yol en uygun yol olmayabilir. Bu durumda, alternatif yollar bulmalı ve hedefinize ulaşmak için farklı çözümler denemelisiniz. Hedeflerinize ulaşmak için kararlı olun ve hiçbir zaman pes etmeyin. Unutmayın ki herkesin başarı yolu farklıdır ve bu yolda ilerlerken kendinizi en iyi siz tanırsınız.

Son olarak, bilgisayar mühendisliği sadece bir meslek değil, aynı zamanda bir tutku işidir. Bu alanda başarılı olmak için gerçekten seveceğiniz bir alanda çalışmanız önemlidir. Sevdiğiniz işi yaptığınızda, aslında bir gün bile çalışmış gibi hissetmezsiniz. Çünkü bu iş, sizi sürekli olarak heyecanlandırır ve motive eder. Bilgisayar mühendisliği size hem teknik becerilerinizi geliştirme hem de dünya üzerinde gerçek bir fark yaratma fırsatı sunar. Bu fırsatları değerlendirmek sizin elinizde.